Praca poniżej kwalifikacji – jakie są jej zalety i wady?

Kariera zawodowa każdej osoby wygląda inaczej. Niektórzy progresywnie pną się po zawodowych szczeblach, inni zajmują tę samą rolę przez wiele lat, a pozostali robią krok w tył, decydując się pracę na stanowisku niższym niż dotychczas. Każda z tych praktyk może mieć swoje zalety i wady. Jak wygląda to w przypadku pracy poniżej kwalifikacji?

Każde stanowisko pracy wymaga posiadania konkretnej wiedzy, doświadczenia i umiejętności. Zdarza się jednak, że pracownik, który je obejmuje, jest na nie „zbyt dobry”. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie ma to skutki w praktyce.

Czym jest praca poniżej kwalifikacji?

Praca poniżej kwalifikacji to sytuacja, w której pracownik obejmuje stanowisko niższe, niż pozwalałyby na to jego umiejętności, doświadczenie lub wykształcenie. Przyczyn takiej „degradacji” może być wiele i mogą one zależeć tak od pracodawcy, jak i samego pracownika. Obserwacje pokazują, że najczęściej dochodzi do niej w przypadkach takich jak:

• Restrukturyzacja w organizacji, spłaszczanie struktur, likwidacja stanowisk
• Niesprzyjające warunki ekonomiczne na rynku, brak budżetu na dane stanowisko, konieczność wewnętrznych transferów
• Spowolnienie w branży i brak ofert pracy w danej roli
• Przepracowanie, przewlekły stres, potrzeba zwiększenia work-life balance
• Wypalenie w roli menedżerskiej i chęć porzucenia obowiązków związanych z zarządzaniem ludźmi

Choć praca poniżej kwalifikacji stoi w opozycji do powszechnej wizji progresywnego rozwoju zawodowego, to nie zawsze jest błędem lub działaniem, które należy ocenić jednoznacznie negatywnie. Ma bowiem swoje zalety i wady.

Zalety pracy poniżej kwalifikacji

Doświadczenia osób, które zostały zdegradowane lub świadomie zdecydowały się cofnąć o krok w swojej karierze, pokazują, że praca na niższym stanowisku może wiązać się z kilkoma korzyściami.

1. Powrót do pracy merytorycznej

Możliwość zajęcia się na nowo pracą merytoryczną to zaleta, którą wskazują przede wszystkim menedżerowie i dyrektorzy, którzy zrezygnowali z zarządzania zespołem na rzecz niezależnych stanowisk doradczych i eksperckich.

2. Okazja do zdobycia nowej perspektywy

Praca na niższym stanowisku to bardzo często przejście do innego zespołu lub działu firmy, czy też przebranżowienie się. W praktyce daje to szansę na pozyskanie nowej wiedzy i poznane innego środowiska zawodowego.

3. Większa równowaga pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym

Obejmowanie wysokiej, np. zarządczej roli może wiązać się z poczuciem przewlekłego stresu, zmęczeniem psychicznym i fizycznym, a także wypaleniem zawodowym. Zrezygnowanie z takiego stanowiska to z perspektywy wielu pracowników skuteczny sposób na zadbanie o swój dobrostan.

Wady pracy poniżej kwalifikacji

Niedopasowanie kompetencji do stanowiska może być też wyzwaniem i mieć swoje słabe strony, np.:

1. Niższe wynagrodzenie

Oczywistym minusem, na który zwracają uwagę osoby pracujące na niższym stanowisku niż dotychczas, są zarobki. Ciężko jest bowiem zrezygnować z czegoś, do czego przywykliśmy przez lata. Wyjątkiem jest sytuacja zmiany branży na lepiej płatną – wówczas, na początkowym, podstawowym stanowisku pracy, wynagrodzenie będzie przez pewien czas niższe, aby w miarę rozwoju zawodowego, rosło nawet bardziej niż w poprzedniej pracy.

2. Utrata satysfakcji z pracy

Osoby, które zaczynają pełnić obowiązki powiązane z niższym stanowiskiem lub wręcz wracają do zadań, które realizowali w przeszłości, mogą uważać je za zbyt proste i mało ambitne. W konsekwencji może prowadzić to do poczucia braku spełnienia i zadowolenia z pracy. W przypadku osób, które się przebranżowiły, satysfakcja ta może być o wiele większa, jednak z drugiej strony istnieje też ryzyko, że nowy sektor zupełnie nie spełni ich oczekiwań.

3. Gorsze możliwości rozwoju zawodowego i zanikanie umiejętności

Praca, która nie dostarcza już tak wielu wyzwań i nie wykorzystuje pełnego zestawu kompetencji pracownika, może wiązać się z pewną stagnacją. Osoba obejmująca rolę niższą niż w rzeczywistości by mogła, ma potencjalnie mniej okazji do rozwoju, sprawdzania swojej wiedzy i wykorzystywania kompetencji w praktyce. Niewykluczone jest także, że w dłuższej perspektywie czasowej, niektóre z posiadanych umiejętności będą już na rynku pracy nieaktualne.

Jak argumentować chęć pracy na niższym stanowisku na rozmowie rekrutacyjnej?

Pomimo powszechnej narracji, nakłaniającej do pięcia się po szczeblach kariery, wielu pracowników świadomie decyduje się na objęcie stanowiska niższego niż dotychczas. Nie zawsze jest to jednak proste do zrealizowania, gdyż pracodawcy miewają obawy, aby zatrudnić takiego specjalistę. W końcu jego oczekiwania finansowe mogą rosnąć, może chcieć szybko awansować lub ciężej go będzie zmotywować.

Aby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie oferty pracy na niższej posadzie, w trakcie rozmowy rekrutacyjnej, pamiętaj o trzech ważnych kwestiach:

• Dokładnie i w szczerości ze sobą zastanów się nad powodem swojej decyzji – czego obecnie potrzebujesz w swoim życiu zawodowym? Jak niższe stanowisko może Ci to zagwarantować?
• Przećwicz to, jak zaprezentujesz pracodawcy swoje argumenty – postaw na język korzyści i pewny siebie ton głosu, spróbuj odpowiedzieć na potencjalnie wątpliwości firmy.
• Nie staraj się ukryć nazw poprzednich stanowisk w CV – w takich sytuacjach, prędzej czy później, prawda zazwyczaj wychodzi na jaw.

Pamiętaj też, że nie musisz w pełni otwierać się przed rozmówcą. Zadbaj jednak o to, aby zaprezentować się jako osoba samoświadoma, pewna swojej decyzji, możliwości i potrzeb.

Nie czujesz się dobrze w swojej obecnej pracy? Zobacz, na jakie stanowiska obecnie rekrutujemy.

Czy wiesz, ile możesz zarobić na niższym stanowisku? Zapoznaj się ze stawkami w Twojej branży.